mieć dobre oczy

- radio nie działało, chociaż baterie były dobre the radio wasn’t working even though the batteries were still good

- mieć dobre zdrowie a. cieszyć się dobrym zdrowiem to be healthy a. in good health

- to dobry środek na przeziębienie it’s a good remedy for colds

- pochodzić z dobrej rodziny a. z dobrego domu to come from a good family

- dobre dziecko a good a. well-behaved child

- dobre maniery a. obyczaje good manners

- liczą się dobre maniery good manners count

- ze względu na dobre obyczaje sprawie nie nadano rozgłosu to spare (any) embarrassment the case was hushed up

- w dobrym stylu in good style

- przynoszenie gospodyni kwiatów wciąż jest w dobrym stylu a. tonie it’s still good form to give the hostess flowers

- dobry gust a. smak good taste

- w dobrym guście [ubiór, makijaż, wnętrze] in good taste

- zmierzać ku dobremu to be going a. heading in the right direction

- wszystkiego dobrego all the best

- wszystkiego najlepszego best wishes

- wszystkiego najlepszego z okazji a. w dniu urodzin Happy Birthday!

- wszystkiego dobrego/najlepszego z okazji świąt (Bożego Narodzenia) Merry a. Happy Christmas!

- wszystkiego dobrego/najlepszego z okazji Nowego Roku Happy New Year!

- surowe warzywa i owoce są dobre dla zdrowia raw fruit and vegetables are good for your health

- zrobić coś dobrego dla kogoś to do sb a good turn

- zmiana na lepsze a change for the better

- zmienić się na lepsze to change for the better

- nie martw się, teraz wszystko zmieni się na lepsze don’t worry, everything will get better a. improve from now on

- wyjść komuś/czemuś na dobre to do sb/sth good

- nie okazywał strachu, co zwykle wychodziło mu na dobre he never showed any fear, which usually paid off

- zmiana pracy nie wyszła mu na dobre changing jobs didn’t do him any good

- nic dobrego z tego nie wyjdzie a. nie będzie no good will come (out) of it

- nie wróżyć nic dobrego to not augur well

- mina ojca nie wróżyła nic dobrego the expression on father’s face didn’t augur well

- nie wróżył sobie nic dobrego po tej rozmowie he didn’t expect anything good to come out of the talk

- w najlepszym razie a. wypadku at best

- wełna/drewno w dobrym/najlepszym gatunku the good/best quality wool/timber

- dobry gatunek wina good wine

- to nie jest dobry/najlepszy moment it’s not a good time/the most suitable moment

- jest teraz dobry czas na żniwa this is a good time for the harvest

- każdy pretekst jest dobry any excuse will do

- może to będzie dobre zamiast młotka? maybe this will do instead of a hammer?

- gorączka spadła, to dobry znak his/her temperature’s gone down, that’s a good sign

- dobre chęci a. zamiary good intentions

- mimo najlepszych chęci, nie udało mi się tego zrobić try as I might, I couldn’t do it

- mieć dobre serce to be kind-hearted

- był dobry dla zwierząt he was good to animals

- bądź tak dobry i podaj mi książkę would you (be so kind as to) pass me that book?

- zasługiwać na lepsze traktowanie to deserve better (treatment)

- dobrym traktowaniem zdobędziesz ich zaufanie you’ll gain their confidence by treating them well

- radzę ci po dobremu – oddaj pieniądze I’m telling you for your own good – give back the money

- poszukać sobie lepszego fachu to look for a better trade a. profession

- dobry lekarz/nauczyciel a good doctor/teacher

- być dobrym z francuskiego to be good at French

- być lepszym z matematyki niż z historii to be better at maths than history

- być dobrym w tenisie/siatkówce to be good at tennis/volleyball

- być dobrym w swoim fachu to be good at one’s job a. trade

- dobre oceny good marks

- cieszyć się dobrą sławą to have a good reputation

- przedstawić a. ukazać kogoś/coś w dobrym/w najlepszym świetle to show a. present sb/sth in the best light

- znać swoje dobre strony to know one’s strengths

- dać się poznać od dobrej/najlepszej strony to reveal a. show one’s good side/one’s finest qualities

- ta tenisistka ma dobre notowania this tennis player has a high rating

- mam ochotę na coś dobrego I feel like something (really) tasty

- ocena dobra/bardzo dobra B/A

- dyplom z oceną bardzo dobrą a first class degree

- czekał na nią dobrą godzinę he waited for her for a good hour

- schudł dobre pięć kilo he’s lost a good five kilos

- świat nie dzieli się na dobrych i złych the world isn’t just made up of the good and the bad

- tłumaczyć komuś coś jak komu dobremu pot. to explain sth to sb very patiently

- tłumaczyłam jak komu dobremu, a on swoje I explained to him as best (as) I could, but it was no use a. it didn’t make any difference

- bardzo dobry Szkol. grade A

- obraca się teraz w lepszym towarzystwie he keeps better company nowadays

- lepszy z niego cwaniak he’s a real sly one a. real crafty bugger pot.

- zakochał się w niej na dobre he really fell for her

- zachmurzyło się a. niebo zachmurzyło się na dobre it’s really clouded over

- rozpadało się na dobre it’s really coming down

- zacząć się bawić w najlepsze to get into the swing of things

- kłamać w najlepsze to lie through one’s teeth

- dobra, dobra, nie wciskaj kitu yeah, yeah, tell it to the marines pot.

- dobra nasza a. dobra jest good for us

■ na dobre i na złe Relig. for better and for worse

- być z kimś na dobre i na złe to stick with sb through thick and thin

- dobre a. dobry sobie! iron. that’s a good one, I like that!

- dość tego dobrego! pot. that’s enough (of that)

- nic dobrego good-for-nothing

- być już dobrym a. pod dobrą datą pot. to be well oiled pot., to be far gone pot.

- iść a. walczyć z kimś o lepsze to compete a. vie with sb

- być w najlepszych rękach to be well looked after

- przenieść się do lepszego świata książk. to go the way of all flesh książk.

- dobremu wszędzie dobrze przysł. a good man is always a happy man

- lepsze jest wrogiem dobrego przysł. the best is the enemy of the good przysł.

- wszystko dobre, co się dobrze kończy przysł. all’s well that ends well przysł.

* * *

( ocena) ≈B

* * *

lepszy

1. (= wysokiej jakości, prawidłowy, pozytywny, sprawny, smaczny, skuteczny, korzystny) good; (= uprzejmy) good, kind ( dla kogoś to sb).

2. dobra godzina a good hour, the better part of an hour, at least an hour; nie było go dobrą godzinę he was out for at least an hour.

3. ( w zwrotach grzecznościowych) bądź tak dobry i... be so good l. kind and..., be a dear and...; dzień dobry! good morning!; dobry wieczór! good evening!; (życzę ci) wszystkiego dobrego l. najlepszego (I wish you) all the best.

4. ( w innych zwrotach) brać l. przyjmować coś za dobrą monetę take sth at face value; być dobrej myśli hope for the best; (być) na dobrej drodze (do czegoś) (be) on the royal road (to sth); być pod dobrą opieką be in good hands, be well taken care of; być z kimś w dobrej komitywie be well in with sb; (być) w dobrych rękach (be) in safe hands; dać komuś dobrą nauczkę teach sb a lesson; dobra opinia good opinion, reputability; dobra partia ( do małżeństwa) good catch; dobra robota fine job; dobra strona good point, strength, advantage ( czegoś of sth); dobra wola goodwill; dobra wróżba good l. happy omen, good sign; dobra wróżka fairy godmother; dobre imię good name, reputability, respectability; dobre maniery l. obyczaje good l. proper manners, social graces; dobry humor l. nastrój good humor, good l. high spirits; dobry interes good deal; dobry obyczaj good custom; dobry omen good l. happy omen; dobry znak good sign; Dobry Pasterz rel. the Good Shepherd; dobrymi chęciami piekło wybrukowane the road to hell is paved with good intentions; dostać dobrą nauczkę learn a lesson; dostać się w dobre ręce end up in good hands; gest dobrej woli goodwill gesture; mieć dobrą prasę have a good press; mieć/utrzymywać dobrą kondycję be/keep l. stay fit, be/keep l. stay in good shape; mieć dobre oko (do czegoś) have a good eye (for sth); mieć dobre oczy have good l. strong eyes; mieć dobrego nosa (do czegoś) have a good nose (for sth); na dobrą sprawę come to think of it, in fact; na dobre for good; na dobre i na złe for better or (for) worse; na frasunek dobry trunek przest. today's wine I drink today, tomorrow's sorrow I bear tomorrow; he that loves wine wants no woes; nic dobrego (z tego nie wyjdzie l. będzie) nothing good (will come out of this); przedstawiać kogoś/coś w dobrym świetle show sb/sth in a good l. favorable light; stare dobre czasy good old days; urodzić się pod dobrą gwiazdą be born under a lucky star; w dobrej wierze in good faith; wykazać się dobrą wolą show goodwill; zrobić dobre wrażenie make a good impression.

szkoln. ( ocena) B; dobry plus l. z plusem B plus, B+; bardzo dobry A.

Auge n oko, pl oczy; eines Raubtiers ślepie; fig ( Knospenansatz, Fetttropfen) oko, pl oka; ( Punkt auf Würfeln, Zählwert) oczko;

fig ein blaues Auge haben mieć podbite oko;

fam. fig mit einem blauen Auge davonkommen wyjść pf bez szwanku (z G); wykręcić się pf sianem;

gute Augen haben ( gut sehen) mieć dobre oczy;

die Augen verdrehen przewracać oczami;

etwas mit eigenen Augen sehen widzieć < zobaczyć> na własne oczy (A);

jemandem Auge in Auge gegenüberstehen stać < stanąć> twarzą w twarz z (I);

fig ein Auge oder beide Augen zudrücken (bei etwas) przymykać oczy (na A);

die Augen verschließen (vor) zamykać oczy (na A);

fam. kein Auge zutun oka nie zmrużyć;

kein Auge lassen (von) nie móc oderwać oczu (od G);

fam. hast du keine Augen (im Kopf)? ty co, nie widzisz?;

so weit das Auge reicht jak okiem sięgnąć;

ihm gingen die Augen auf otwarły mu się oczy, on przejrzał na oczy;

seinen, ihren Augen nicht trauen nie wierzyć własnym oczom;

fam. fig jemandem schöne Augen machen puszczać < puścić> oko do (G);

fam. ein Auge riskieren zerkać < zerknąć> spod oka;

fig die Augen offen halten mieć oczy otwarte;

an jemandes Augen ablesen wyczytać pf z oczu (G);

jemanden, etwas nicht aus den Augen lassen nie spuszczać oczu z (G);

aus den Augen verlieren stracić pf z oczu;

fig im Auge haben, ins Auge fassen mieć na widoku, mieć zamiar;

etwas im Auge behalten mieć oko na (A);

fig in die Augen springen rzucać się w oczy;

fam. das kann ins Auge gehen to może wyjść bokiem;

mit eigenen Augen na własne oczy;

Auge um Auge oko za oko;

unter vier Augen w cztery oczy;

unter die Augen kommen pokaz(yw)ać się na oczy;

vor aller Augen na oczach wszystkich;

vor meinen Auge na moich oczach;

vor Auge führen unaoczni(a)ć;

jemandem wird schwarz vor (den) Augen k-u robi się ciemno przed oczami; →LINK="Blick" Blick

oko n (-a; oczy, oczu, oczom, oczami oder oczyma, oczach) Auge n; (pl oka, ok, okom, okami) tłuszczu Fettauge n; sieci Netzmasche f;

mieć zielone oczy grüne Augen haben;

mieć dobre oczy gute Augen haben;

zamknąć pf oczy die Augen schließen;

mieć oko na (A) ein Auge haben auf (A);

oko za oko Auge um Auge;

na oko schätzungsweise, nach Augenmaß;

na oczach wszystkich vor allen Augen;

w cztery oczy unter vier Augen;

widzieć na własne oczy mit eigenen Augen sehen;

rosnąć w oczach zusehends wachsen;

dla oka zum Schein, fürs Auge;

mieć na oku im Auge behalten;

na piękne oczy um jemandes schöner oder blauer Augen willen;

kłamać w żywe oczy ins Gesicht lügen;

z przymrużeniem oka mit Augenzwinckern; nachsichtig;

na pierwszy rzut oka auf den ersten Blick;

oko w oko Auge in Auge

* * *

pl. ocz- Nom. -y Gen. -u Ins. - ami l. - yma

1. ( narząd wzroku) eye, optic (arch.); piwne/brązowe/niebieskie oczy hazel/brown/blue eyes; podbite oko black eye, shiner, mouse; bystre oko sharp l. keen eye; mieć bystre oko be sharp l. keen eyed l. eyesighted; zaczerwienione oko reddish eye; kocie oczy ( na drodze) cat's eyes; kocie oko min. cat's eye; tygrysie oko min. tiger's eye; dno oka anat. eyegrounds, fundus of the eye; oko cyklonu meteor. bull's eye, the eye of the storm; sokole oko eagle eye; maślane oczy filmy eyes; wprawne oko practiced eye; w mgnieniu oka in a blink of an eye, in a twinkling, in a flash l. crack; na pierwszy rzut oka at first glance; coś widać na pierwszy rzut oka sth can be seen at first glance; bez zmrużenia oka without batting an eye; na moich oczach before l. under my eyes, in front of my very eyes; słabnąć l. niknąć w oczach ( o człowieku) be fading away, be wasting away; ale masz oko! good eye!; cieszący oko easy on the eye; cieszyć oko please the eye; klapki na oczach blinders, tunnel vision; klapki na oczy ( konia) blinders; Br. blinkers; w moich oczach to jest nic niewarte it's not worth a penny in my eyes l. to my mind; z zamkniętymi oczami with one's eyes closed; pożerać kogoś oczami devour sb with one's eyes; patrzeć na coś krzywym okiem frown upon sth, look askance at sth; być komuś solą w oku be a thorn in sb's side l. flesh, be the stone in sb's shoe; (szkolić się) pod okiem instruktora (train) under the supervision of the instructor; ciemno, choć oko wykol the night is inky black; rzucać się w oczy stick out a mile, stick out like a sore thumb; spędza mi to sen z oczu I can't get it out of my mind; czytam w twoich oczach, że... I can see l. read it in your eyes that...; dobrze ci z oczu patrzy you have a kind look in your eyes; iść, gdzie oczy poniosą go and never look back, walk and don't look back; jak okiem sięgnąć as far as the eye can see; mieć oczy wokół głowy have eyes at the back of one's head; zrobiło mi się ciemno przed oczami I was seeing spots before my eyes; mam to na oku I'm keeping a (sharp) eye on it; mieć coś na oku (np. o pracy) set sights on sth; mam babcię ciągle przed oczyma I can still see grandma before my eyes; miej oczy i uszy otwarte! keep your eyes and ears open!; powiedzieć l. wygarnąć komuś prawdę w oczy tell sb the truth to his/her face, speak the truth to sb's face; wspominać kogoś/coś z łezką w oku think softly l. affectionately l. nostalgically about sb/sth, think about sb/sth with affection; mydlić komuś oczy pull the wool over sb's eyes, throw dust in sb's eyes; nawet nie mrugnął okiem he didn't flicker an eyelid; nie mogłem od niej oderwać oczu I couldn't take my eyes off her; nie mogę spojrzeć jej w oczy I can't look her in the eye/face; mieć oko na coś keep one's eyes open l. peeled l. skinned for sth; nie spuszczaj z oka dzieci keep your eye on the children, keep a close eye l. watch on the children; podbić komuś oko give sb a black eye l. a shiner; własnym oczom nie wierzę! I can't believe my eyes!; nie zmrużyłem oka I didn't sleep a wink; otworzyć szeroko oczy open one's eyes wide; widzieć kątem oka see sth out of the corner of one's eye; strzec kogoś/czegoś jak oka w głowie keep a close eye on sb/sth; rzut oka na coś glimpse at sth; kiedy ty wreszcie przejrzysz na oczy? when will you finally take the blinds off?; przewracać oczami turn up l. roll one's eyes; robić do kogoś perskie oko give sb the eye, give sb a glad eye, make eyes at sb; kłamać w żywe oczy lie through one's teeth, lie in one's throat; na piękne oczy on trust; w cztery oczy in private; rozmawiać z kimś w cztery oczy talk heart to heart to sb, talk eye to eye; rzuć na to okiem have l. take a look l. glance at it, please; cast an eye over it, please; gołym okiem with the naked eye; stanąć z kimś oko w oko stand face to face with sb, confront sb eyeball to eyeball; stracić kogoś z oczu lose sight of sb; spuścić oczy lower one's eyes, cast one's eyes down; spojrzeć prawdzie w oczy face the truth; wake up and smell the coffee; see things for what they really are; świecić oczami za kogoś blush for sb, take the rap; widzieć coś gołym okiem see sth with the naked eye; widzieć coś na własne oczy see sth with one's own eyes; widzieć coś oczami duszy see sth in one's mind's eyes; wpaść komuś w oko catch sb's fancy l. eye, take l. tickle l. catch sb's fancy; zamknąć oczy close one's eyes, breathe one's last; przymykać na coś oczy turn a blind eye to sth; zejdź mi z oczu! get out of my sight!; oczy mi się kleją I have heavy eyes l. eyelids; pi razy oko sth in the neighborhood of, more or less; pasuje to jak pięść do oka it's like a square peg in a round hole; oczy wychodzą mu na wierzch ( ze zdziwienia) his eyes popped out; oko ci zbieleje it'll leave you open-mouthed; kruk krukowi oka nie wykole crows don't pick crows' eyes; dog does not eat dog; oko za oko, ząb za ząb an eye for an eye and a tooth for a tooth; pańskie oko konia tuczy the eye of the master does more work than both his hands; prawda w oczy kole the greater the truth, the greater the libel; strach ma wielkie oczy fear has big eyes; czego oko nie widzi, tego sercu nie żal what the eye doesn't see, the heart doesn't grieve over; what the eye sees not, the heart craves not.

2. pl. oka Gen. ok (= coś jak oko) eye; ( w rosole) eye; pawie oko peacock's eye, ocellus, eyespot.

3. ( w sieci rybackiej) mesh.

4. żegl. ( wachta) watch, lookout.

5. żegl. ( pętla na linie) eye-splice, loop.

- błędne/bystre/zamglone/żywe oczy wild/sharp/hazy/lively eyes

- brązowe/piwne/szare/zielone oczy brown/hazel/grey/green eyes

- dwoje a. oboje oczu a pair of eyes

- głęboko osadzone oczy deep-set eyes

- podbite/podsinione oczy black-ringed/livid eyes

- przekrwione/skośne/wpadnięte/wyłupiaste/wypukłe oczy bloodshot/slanting/sunken/bulging/protruding eyes

- łzy napływają a. nabiegają komuś do oczu tears are welling up in sb’s eyes

- oczy komuś zachodzą łzami tears flow into sb’s eyes

- łzy zakręciły się komuś w oczach tears rolled in sb’s eyes

- męczyć a. wytężać a. wysilać oczy to strain one’s eyes

- mrużyć oczy to squint

- otwierać/zamykać oczy to open/to close one’s eyes

- skierować a. obrócić oczy na kogoś/na coś to direct one’s eyes at sb/sth

- wodzić za kimś/czymś oczami a. śledzić kogoś/coś oczami to follow sb/sth with one’s eyes

- tkanina w kolorowe oka polka-dot fabric

- oka na a. w rosole drops of fat in the broth

- stać na oku to bow watch

□ argusowe oczy książk. Argus-eyed look

- kocie oczy Techn. catseyes

- kocie oko Miner. cat’s eye

- magiczne oko Radio, Techn. magic eye

- oko cyklonu Meteo. eye of the storm, storm centre

- oko opatrzności Relig. (symbol opatrzności) the Eye of Providence

- pawie oko (wzór na piórach pawia) peacock’s eye

- tygrysie oko Miner. tiger(’s)-eye

- wole oczy Archit. (ornament) bullseye a. bull’s-eye ornament

- wole oko Archit. bullseye a. bull’s-eye window

■ sokole oko eagle eye

- o sarnich oczach doe-eyed

- szklane oczy (chorobliwe) glazed a. shiny eyes; (o tępym spojrzeniu) glassy a. glazed eyes

- świdrowate oczy przest. piercing eyes

- bez zmrużenia oka a. oczu without batting an eye(lid)

- być czyimś okiem i uchem to be sb’s eyes and ears

- być/pozostawać/uczyć się pod czyimś okiem to be under sb’s tutelage

- cieszyć a. nęcić a. przyciągać a. przykuwać a. rwać a. wabić oczy a. oko to please the eye

- rzucać się a. bić a. uderzać w oczy to be blatant

- dawać po oczach pot. to blind, to dazzle

- dla czyichś pięknych oczu a. na piękne oczy for sb’s pretty face

- dobrze/źle jemu/jej z oczu patrzy he/she has a kind/a forbidding look in his/her eyes

- dwoi a. troi się mu w oczach he sees double/triple

- iść a. pójść gdzie a. dokąd oczy poniosą a. zaprowadzą to go and never look back

- jak a. gdzie okiem sięgnąć a. oko sięga as far as the eye can see

- mieć ciemne plamy przed oczami to see spots before one’s eyes

- pociemniało mu a. zrobiło mu się ciemno przed oczami he saw spots before his eyes

- leźć a. włazić komuś w oczy pot. to nag sb pot., to get in sb’s way pot.

- mieć dobre a. bystre oko a. oczy (być spostrzegawczym) to have observant eyes; (mieć dobry wzrok) to have good a. sharp eyes

- mieć kocie oczy to have cat’s eyes

- mieć kogoś/coś na oku a. mieć oko na kogoś/coś to keep an eye a. a sharp eye on sb/sth

- mieć kogoś/coś przed oczami to have sb/sth before one’s (very) eyes

- stoją mi przed oczami I have them before my very eyes

- mieć oczy (szeroko) otwarte to keep one’s eyes open a. skinned, to keep one’s weather eye (on sth)

- mieni się mi/jemu/jej w oczach a. świat/wszystko mi/mu/jej mieni się w oczach I see/he sees/she sees spots

- mówić a. powiedzieć a. wygarnąć komuś coś prosto w oczy to say sth in sb’s face

- na czyichś oczach before a. in front of a. under sb’s (very) eyes

- na oko more or less

- napawać a. paść a. sycić oczy czymś a. widokiem czegoś/kogoś to feast one’s eyes on sth/sb

- nie móc oderwać oczu od kogoś/czegoś to have one’s eyes riveted to sb/sth

- nie śmieć spojrzeć komuś w oczy a. nie śmieć pokazać się komuś na oczy to not be able to look sb in their eyes a. face

- nie wiedzieć, gdzie oczy podziać a. schować książk. to not know where to look

- nie wierzyć a. nie dowierzać (swoim a. własnym) oczom to not believe one’s own eyes

- obserwować coś/patrzeć na coś kątem oka to watch/to see sth out of a. from the corner of one’s eye

- oczy się mu/jej kleją a. zamykają his/her eyelids are drooping

- oczy się mu/jej świecą a. śmieją do kogoś/czegoś his/her eyes shine a. are shining at sb/sth

- oczy wychodzą a. wyszły a. wyłażą a. wylazły mu/jej na wierzch a. z orbit (ze strachu) his/her eyes bulge(d) from his/her head a. sockets; (ze zdziwienia) his/her eyes pop(ped) out on stalks

- oczy zachodzą mu/jej mgłą a. mgła przysłania a. zasłania a. zasnuwa mu/jej oczy his/her eyes get hazy, his/her sight gets blurred

- oko mu/im zbieleje this will knock him/them out

- otworzyć oczy to wake

- otworzyć szeroko oczy a. zrobić duże a. wielkie oczy a. wybałuszyć a. wytrzeszczyć oczy to goggle

- patrzeć a. spoglądać a. zerkać spod a. kątem oka to look (at sth) out of a. from the corner of one’s eye

- pilnować a. strzec kogoś/czegoś jak oka w głowie a. jak źrenicy oka to guard sth with one’s life

- podnieść a. wznieść oczy to lift a. raise one’s eyes

- postawić oczy w słup to cast up one’s eyes in astonishment

- patrzeć krzywym a. złym okiem na kogoś/coś to frown (up)on sb/sth, to look askance at sb/sth

- przeszyć a. prześwidrować a. przewiercić kogoś oczami to look at sb piercingly

- przewracać oczami a. wywracać oczy a. oczami to roll one’s eyes

- robić (do kogoś) słodkie oczy pot. to cast a. to make sheep’s eyes (at sb)

- robić coś dla (ludzkiego) oka a. dla ludzkich oczu to keep up appearances

- zrobić a. puścić do kogoś (perskie) oko to wink at sb

- rozmawiać/spotkać się z kimś w cztery oczy to talk/to meet with sb face to face a. tête-à-tête

- skakać a. rzucać się komuś do oczu to fly at sb’s throat

- spojrzeć niebezpieczeństwu/prawdzie/śmierci (prosto) w oczy to face the danger/truth/death

- spotkać się a. stanąć a. znaleźć się z kimś/z czymś oko w oko to be eyeball to eyeball with sb/sth

- spuścić a. opuścić oczy to lower one’s eyes

- stracić kogoś/coś z oczu a. z oka to lose sight of sb

- strzelać oczami (rzucać wesołe spojrzenia) to cast happy glances; (lękliwie zerkać) to cast anxious glances

- szukać oczami kogoś/czegoś to look about for sb/sth

- ścigać a. gonić kogoś/coś oczami to follow sb with one’s eyes

- w czyichś oczach in sb’s eyes

- w oczach rapidly

- zmieniać się w oczach to change overnight

- urosnąć w oczach (dziecko) to shoot up

- w żywe oczy blatantly

- kłamać w żywe oczy to lie through one’s teeth, to tell brazen lies

- widoczny gołym okiem visible to the naked eye

- widzieć a. zobaczyć coś a. przekonać się o czymś na własne a. swoje oczy to see sth with one’s own eyes

- widzieć coś oczami a. oczyma duszy a. wyobraźni to see sth in one’s mind’s eye

- wisieć oczami na kimś/czymś to fix one’s eyes on sb/sth, to glue one’s eyes to sb/sth

- wpaść komuś w oko to catch one’s fancy; (zwrócić uwagę) to catch sb’s eye

- wykłuwać komuś oczy czymś to fling sth in sb’s face

- wypatrywać (sobie) za kimś/czymś oczy to look out for sb/sth

- z zamkniętymi a. zawiązanymi oczami (z łatwością) with one hand (tied) behind one’s back; (trafić gdzieś) with one’s eyes closed

- (po)za oczami behind sb’s back

- zamknąć oczy książk., euf. to pass away, to breathe one’s last (breath)

- zamykać a. przymykać a. (przy)mrużyć na coś oczy to turn a blind eye to sth

- zejść komuś z oczu to get out of sb’s sight

- zginąć a. zniknąć komuś z oczu to vanish from sb’s sight

- oko za oko, ząb za ząb an eye for an eye, a tooth for a tooth

- co z oczu, to z serca a. z myśli przysł. out of sight, out of mind

- czego oko nie widzi a. oczy nie widzą, tego sercu nie żal przysł. what the eye doesn’t see, the heart doesn’t grieve (over)

- pańskie oko konia tuczy przysł. the master’s eye makes the horse fat

- popie oczy, wilcze gardło, co zobaczy, to by żarło przysł. sb has eyes bigger than their stomach

* * *

1. (narząd; fragment piersi; natura człowieka; siedlisko uczuć; wyobrażenie serca, rysunek; odwaga; środek czegoś) heart; bratnie serce a person after one's own heart; Serce Jezusowe kośc. the Sacred Heart; serce miasta the heart of the city; sztuczne serce med. artificial heart; waleczne serce brave heart; ( osoba) a heart of oak; niewydolność serca pat. heart l. cardiac failure; zawał serca l. mięśnia sercowego pat. coronary thrombosis; pot. coronary, heart attack; zatrzymanie akcji serca pat. cardiac arrest; bicie serca heartbeat; dama serca ladylove; dobroć serca kind-heartedness, the milk of human kindness; linia serca ( na dłoni) heartline; operacja na otwartym sercu chir. open-heart surgery; przeszczep serca chir. heart transplant; przyjaciel od serca bosom friend; rozmowa od serca heart-to-heart talk; bez serca ( o osobie) heartless; całym sercem l. z całego serca whole-heartedly, with all one's heart and soul; chować w sercu urazę do kogoś bear a grudge against sb; chwytać za serce tear at sb's heart; co w sercu, to na języku what the heart thinks, the mouth speaks; co z oczu, to i z serca out of sight, out of mind; człowiek wielkiego serca a person of great heart; czego oczy nie widzą, tego sercu nie żal what the eye sees not, the heart craves not; drogi memu sercu dear to my heart; iść l. pójść za głosem serca let one's heart rule one's head; kamień spadł mi z serca that's a load l. weight off my chest l. mind; leżeć komuś na sercu (o problemie, sprawie) press heavily on sb's mind; ( o winie) lie heavy on sb; mieć dobre serce be kind-hearted, have one's heart in the right place; mieć do czegoś serce have one's heart in sth, have the heart to do sth; nie miałem serca mu o tym powiedzieć I didn't have the heart to tell him about it; wiesz, jakoś nie mam do tego serca (= nie mam na to ochoty) you know, I just don't have my heart in it; mieć miękkie serce be soft-hearted; mieć miękkie serce dla kogoś be an easy touch for sb, have a soft spot for sb; mieć problemy z sercem have a heart condition; mieć serce na dłoni wear one's heart on l. upon one's sleeve; mieć serce z kamienia have a heart of stone l. flint; mieć złote serce have a heart of gold; miejże serce! (= okaż dobroć) have a heart!, show mercy!; nie mieć Boga w sercu be heartless; oddać komuś swe serce (= zakochać się) give l. lose one's heart to sb; od serca l. z serca płynące (np. o życzeniach) from the bottom of one's heart, heart-felt; okazać komuś serce show kindness to sb; otworzyć l. obnażyć przed kimś serce open l. bare one's heart to sb; podbić czyjeś serce win sb's heart; przyjąć kogoś z otwartym sercem give sb a heart-felt welcome; przypadł mi do serca I got to like him; radować czyjeś serce gladden one's heart; radujący serce (widok, historia) heartwarming; ranić czyjeś serce make sb's heart ache; rozdzierać komuś serce rend one's heart, tear one's heart out; rozpierać komuś serce ( o uczuciu) fill one's heart; serce mi krwawi (z jej powodu) my heart is bleeding (for her); serce się kraje my heart breaks l. bleeds; serce mi się wyrywa my heart is willing; serce mi stanęło (ze strachu, podniecenia) my heart missed l. skipped a beat; serce mi zmiękło (z litości) my heart melted (with pity); serce nie sługa the heart wants what it wants; serce podchodzi mi do gardła I've got my heart in my mouth l. throat; serce zabiło mi mocniej l. skoczyło (z radości) my heart leapt (with joy); serce zaczęło mi bić szybciej my heart quickened; sercem jestem z tobą my heart goes out to you; skraść komuś serce steal one's heart; sprawić, że serce komuś szybciej zabije stir sb's blood; to balsam na moje serce it warms the cockles of my heart; to mi szkodzi na serce it's bad for my heart; w głębi serca ( być kimś) at heart; (myśleć, czuć) deep in one's heart, in one's heart of hearts; wkładać w coś dużo serca put one's heart to sth; wziąć sobie coś do serca take sth to heart; z biciem serca with a beating l. pounding heart; z całego serca with all one's heart; (= entuzjastycznie) with heart and hand; ( kochać kogoś) heart and soul; z bólem serca reluctantly; z ciężkim/lekkim sercem with a heavy/light heart; zrobiłem to z ciężkim sercem ( niechętnie) it went very much against the grain with me; z dobrego serca out of the goodness of one's heart; z głębi serca from the bottom of one's heart; złamać komuś serce break sb's heart; z ręką na sercu hand on heart; z ręką na sercu, nie wiem cross my heart, I don't know; żywiej zabiło mi serce my pulse quickened.

2. ( dzwonu) tongue, clapper.

oko [ɔkɔ], <Pl oczy, gen oczu, dat oczom, instr oczami lub oczyma, loc oczach> nt

1.

1) ( narząd wzroku) Auge nt

2) archit

wole \oko Ochsenauge nt

3) pilnować [ lub strzec] kogoś/czegoś jak oka w głowie jdn/etw wie seinen Augapfel hüten

w oczach prawa aus juristischer Sicht

traktować kogoś/coś z przymrużeniem oka jdn/etw nicht ganz ernst nehmen

pi razy \oko ( pot) Pi mal Daumen ( fam)

na pierwszy rzut oka auf den ersten Blick

w cztery oczy unter vier Augen

mieć dobre \oko gute Augen haben

patrzeć na kogoś/coś krzywym okiem jdn/etw schief ansehen ( fam)

mieć oczy otwarte na coś die Augen auf etw +akk offen halten [ lub haben]

na piękne oczy um schöner blauer Augen willen

z zamkniętymi [ lub zawiązanymi] oczami mit geschlossenen [ lub verbundenen] Augen

bez zmrużenia oka ohne mit der Wimper zu zucken

cieszyć \oko Augenweide sein

dwoi mi się w oczach ich sehe doppelt

iść, gdzie oczy poniosą ins Blaue [hinein] gehen ( fam)

kłamać w żywe oczy ins Gesicht lügen

mieć kogoś/coś na oku jdn/etw im Auge behalten [ lub haben]

mieć kogoś/coś przed oczami jdn/etw vor den Augen haben

mieć \oko na kogoś/coś auf jdn/etw ein Auge haben

otworzyć komuś oczy na coś jdm die Augen für etw +akk öffnen

źle/dobrze mu z oczu patrzy er scheint ein schlechter/guter Mensch zu sein

pożerać kogoś/coś oczami jdn/etw mit den Augen verschlingen ( fam)

przejrzał na oczy ihm gingen die Augen auf

przewracać oczami die Augen verdrehen [ lub rollen]

przymknąć na coś oczy ein Auge auf etw +akk zudrücken ( fam)

puścić do kogoś [perskie] \oko jdm [kokett] zuzwinkern

robić do kogoś słodkie oczy jdm [schöne] Augen machen ( fam)

rzucać się w oczy ins Auge [ lub in die Augen] fallen [ lub springen], auffallen

rzucić okiem einen Blick werfen

jak okiem sięgnąć soweit das Auge reicht, weit und breit

nie spuszczać kogoś/czegoś z oka jdn/etw nicht aus den Augen lassen

nie wierzyć własnym oczom seinen Augen nicht trauen ( fam)

wpaść komuś w \oko auf jdn ein Auge werfen ( fam)

zamknąć oczy die Augen schließen [ lub zumachen]

zejdź mi z oczu! geh mir aus den Augen!

nie zmrużyć oka kein Auge zutun [ lub zumachen] ( fam)

zrobiło mi się ciemno przed oczami es wurde mir schwarz vor den Augen

na czyichś oczach vor [ lub unter] jds Augen

na \oko nach Augenmaß

pod czyimś okiem unter jds Aufsicht [ lub Obhut]

w oczach zusehends

\oko w \oko Auge in Auge, von Angesicht zu Angesicht

2. [ɔkɔ] <Pl oka, gen ok, instr okami> nt

1) sieci Masche f

2) ( centrum cyklonu) Auge nt

3) pawie \oko Pfauenauge nt

- mają dom na wsi they have a. own a house in the country

- miał po ojcu warsztat samochodowy he had a. owned a garage left to him by his father

- nasze muzeum ma dużą kolekcję impresjonistów our museum has (got) a large collection of Impressionist paintings

- mam dla ciebie prezent/tę książkę o kotach I’ve got a present/that book about cats for you

- miał wszystkiego dwie pary butów he only had two pairs of shoes

- ubrała się w to, co miała she put on what she had

- nie mam psa I don’t have a. I haven’t got a dog

- nie mamy ani telewizora, ani pralki we have neither a TV nor a washing machine

- wydawnictwo nie ma funduszy na zatrudnienie specjalisty the publishers can’t afford to employ a specialist

- nie mam nic do jedzenia I’ve got nothing to eat, I don’t have anything to eat

- czy oni mają namiot? have they got a tent?, do they have a tent?

- masz scyzoryk? have you got a penknife?

- czy ma pan bagaż? have you got any luggage?

- czy macie gaz? have you got gas?

- mieć coś przy sobie to have sth on one

- masz przy sobie jakieś drobne? have you got any change on you?

- gdzie masz klucze/moją książkę? what have you done with the keys/my book?

- gdzie masz rower? where’s your bike? pot.

- mieć na coś to have money for sth

- miałem tylko na jedno piwo I only had for one beer

- (on) ma na przyjemności, a nie ma na lekarza he has money to spend on pleasures, but he can’t afford a doctor

- nie miał na nowe buty, a co dopiero na samochód he couldn’t afford a pair of new shoes, let alone a car

- mieć za co coś zrobić to have enough money to do sth, to be able to afford to do sth

- nie mieli za co wyjechać na wakacje they didn’t have enough to go on holiday, they couldn’t afford to go on holiday

- nie mają z czego żyć they don’t have enough to live on

- jak masz na imię? what’s your name?

- mam na imię Maria my name’s Maria

- (on) ma na nazwisko Nowak his (sur)name is Nowak

- mieć coś na sobie to have sth on, to be wearing sth

- miał (na sobie) granatowy garnitur he had a blue suit on, he was wearing a blue suit

- na głowie miała kapelusz, na szyi biały szalik she had a hat on her head and a white scarf round her neck

- nie mieć nic na sobie (być gołym) to have nothing on

- mieć kogoś u siebie (gościć) to have sb staying with one

- od tygodnia mamy u siebie teściów we’ve had my in-laws (staying) with us for the past week

- jeśli Legia wygra, mam u ciebie piwo! you owe me a beer if Legia win(s)

- masz!/macie! (weź/weźcie) here!

- macie kanapki, jedzcie! here’s the sandwiches, eat up! pot.

- masz, włóż to na siebie! here, put this on!

- (a) masz! (zadając razy) take that!

- (a) masz za to, że kłamiesz, a masz, a masz! (and) take that for lying! and that! and that! pot.

- masz za swoje! (dobrze ci tak) serves you right!

- ma za swoje, że jest taki naiwny it serves him right for being so naive

- mamy teraz za swoje dobre serce! that’s the thanks we get for being nice a. for all our kindness!

- masz ci (los) a. masz tobie! blast (it)! pot., damn (it)! pot.

- masz ci los, zapomniałam parasola! blast, I’ve forgotten my umbrella!

- masz go/ją/ich! (wyrażające zaskoczenie) just look at him/her/them!

- masz go, jaki mądrala! look at him, Mr Clever Dick! GB pot.

- mieć dwadzieścia lat to be twenty (years old)

- ile ona ma lat? how old is she?

- mieć dwa metry wzrostu/wysokości to be two metres tall/high

- mieć sześć metrów głębokości/szerokości/długości to be six metres deep/wide/long

- pokój ma sześć metrów na pięć the room is six by five metres

- dom będzie miał siedem pięter the house will be seven storeys high a. will have seven storeys

- kilometr ma tysiąc metrów one kilometre is a thousand metres

- pokój ma dwa okna the room has two windows

- miał niebieskie oczy/siwe włosy he had blue eyes/grey hair

- miała dziurawe buty she had holes in her shoes

- kubek ma wyszczerbiony brzeg the mug’s rim is chipped

- miała męża Włocha/inżyniera her husband was Italian/an engineer

- mieć talent/cierpliwość/odwagę to have talent/patience/courage

- nie mieć talentu/cierpliwości/odwagi to lack talent/patience/courage

- mieć takt/rozsądek to be tactful/sensible

- mieć (swoje) wady i zalety to have one’s good and bad points

- zasłony mają kolor wiśni the curtains are cherry red in colour

- działka ma kształt prostokąta a. prostokątny the allotment is rectangular (in shape)

- jej perfumy miały słodkawy zapach/zapach konwalii her scent was sweet smelling/smelled of lily of the valley

- urodę miała po matce, a talent po ojcu her looks came from her mother and her talent from her father

- za całe umeblowanie pokój miał zdezelowany stół the only piece of furniture in the room was a rickety table

- mieć w sobie coś (być interesującym) to have a certain something

- on ma w sobie coś z dziecka/roztargnionego profesora there is something of the child/the absent-minded professor in a. about him

- nie mieć nic do czegoś to have nothing to do with sth

- jej wyjazd nie ma nic do naszych planów her going away has nothing to do with our plans

- marzenia mają to do siebie, że rzadko się spełniają the thing about dreams is that they rarely come true

- miała to do siebie, że zawsze się spóźniała the thing about her was that she was always late

- mieć gorączkę a. temperaturę to have a. be running a temperature

- mieć 39° gorączki to have a temperature of 39 degrees

- mieć złamaną nogę to have a broken leg

- mieć częste bóle głowy to have frequent headaches

- mieć pragnienie to be thirsty

- mieć dobry apetyt to have a good a. hearty appetite

- mieć wadę a. defekt to have a defect

- mieć gumę pot. (w samochodzie) to have a flat pot.

- mam nadzieję, że… I hope that…

- mieć ochotę coś zrobić to feel like doing sth

- miała ochotę płakać she felt like crying

- mieć przekonanie/pewność, że… to be convinced/sure a. certain that…

- mieć kogoś/czegoś dość a. dosyć to have had enough of sb/sth, to be fed up with sb/sth

- mam tego powyżej uszu a. po dziurki w nosie! pot. I’ve had it up to here! pot.

- mieć coś wypisane w oczach a. na czole a. na twarzy to have sth written all over one’s face

- miała winę wypisaną na twarzy she had guilt written all over her face

- to dziecko nie ma matki/ojca this boy/girl has no mother/father

- ona nie ma rodzeństwa she has no brothers or sisters

- ona będzie miała dziecko she’s going to have a. she’s expecting a baby

- miała z nim dwóch synów she had two sons by him

- miał za żonę piekielnicę his wife was a real she-devil a. spitfire

- nie miał do kogo zwrócić się o pomoc he had no-one to turn to for help

- mieć kogoś przy sobie a. obok siebie a. przy boku to have sb at one’s side

- mieć kogoś/coś na uwadze a. na względzie to have sb/sth in mind, to take sb/sth into consideration

- mieć z kimś porachunki to have a bone to pick with sb

- mieć kogoś/coś przeciwko sobie to have sb/sth against one

- miał przeciwko sobie opinię publiczną public opinion was against him

- mieć przyjemność/zaszczyt coś zrobić książk. to have the pleasure/honour to do a. of doing sth

- miałem zaszczyt poznać pańskich rodziców I had the honour of meeting your parents

- mam przyjemność przedstawić państwu naszego gościa I have the pleasure of introducing our guest

- z kim mam przyjemność? książk. to whom do I have the honour of speaking? książk., także iron.

- mieć coś/nie mieć nic przeciwko komuś/czemuś to have something/nothing against sb/sth

- mieć coś do kogoś pot. to have something against sb

- do ciebie nic nie mam I’ve got nothing against you

- mieć coś na kogoś to have the goods a. the dope on sb pot.

- niczego na mnie nie mają they’ve got nothing on me pot.

- mam z nią do pomówienia a. pogadania I need to have a (serious) talk with her

- mieć kogoś nad sobą to have sb above one

- kierownik ma nad sobą dyrektora, a dyrektor – zarząd the manager answers to the director and the director answers to the board

- mieć kogoś pod sobą to be in charge of sb

- (ona) ma pod sobą dwudziestu pracowników she’s in charge of a staff of twenty

- kapral miał pod sobą dziesięciu żołnierzy the corporal had ten men under his command a. under him

- mieć kogoś za sobą (być popieranym) to have sb behind one, to have sb’s backing

- mieli za sobą większość the majority was a. were behind them, they had the majority behind them

- mieć kogoś za głupca to take sb for a fool

- ich zachowanie mam za nieco naiwne I consider their behaviour rather naive

- za kogo pan mnie ma! who do you take me for!, who do you think I am!

- mieć w kimś rywala/sojusznika to have a rival/an ally in sb

- mieć kogoś pot. (być związanym z kimś) to have somebody, to be involved with somebody

- chwalił się, że miał je wszystkie pot. (odbył stosunek) he boasted of having had them all pot.

- płacą tak dużo, że mogą mieć każdego they pay so much they can take on a. hire anyone they like

- mam dobrą komunikację do pracy I’ve got good connections to work

- centrum miasta ma dobrą komunikację z przedmieściami there are good connections from the city centre to the suburbs

- mieć słuszność a. rację to be right

- mieć ciepło/przytulnie to be warm/cosy

- owinęła dziecko szalem, żeby miało ciepło she put a scarf round the baby to keep him/her warm

- mam daleko/blisko do szkoły I have a long way/I don’t have far to go to school

- ty to masz dobrze, nie musisz wstawać o siódmej it’s alright for you, you don’t have to get up at seven (a.m.)

- mieliśmy tu wczoraj burzę/śnieżycę we had a storm/snowstorm here yesterday

- mamy dziś słoneczną pogodę it’s sunny today

- mam dziś kiepski dzień I’m having one of those days (today)

- kłopotów z nim miałam co niemiara I’ve had no end of trouble with him

- co ja z tobą mam? what am I to do with you?

- jest całkiem młoda, chciałaby jeszcze mieć coś z życia she’s still very young, she’d like to get something out of life pot.

- (on) haruje od świtu do nocy i co z tego ma? he slaves away from morning to night, and what does he have to show for it?

- miał przed sobą kilka godzin marszu he had several hours of walking ahead of a. in front of him

- miała przed sobą trudną rozmowę z szefem she had a difficult conversation with the boss ahead of her

- mieć przed sobą przyszłość to have a (bright) future ahead of a. before one

- miał przed sobą karierę he had a brilliant career ahead of a. in front of him

- mieć coś za a. poza sobą to have sth behind one

- ma za sobą trzyletnie doświadczenie he has three years’ experience behind him

- mam już to wszystko za sobą all that is behind me now

- mam co robić, nie nudzę się I’ve got things to do, I don’t sit around

- nie mieć gdzie mieszkać/spać to have nowhere to live/sleep

- nie mam gdzie przenocować I have nowhere to spend the night

- nie mieć kiedy spać/jeść/odpocząć to not have time to sleep/eat/relax

- nie mają kiedy w ścianach wiercić, tylko w niedzielę! of course, they have to drill holes in the wall on a Sunday!

- mieć czas to have time (coś zrobić to do sth)

- nie miałem czasu zająć się twoją sprawą I didn’t have time to deal with your problem

- na napisanie wypracowania macie godzinę you have an hour to write the essay

- nie miałeś mi tu kogo przyprowadzić!? why did you have to bring him/her/them here (of all people)?!

- mieć coś/nie mieć nic do powiedzenia (dużo/mało wiedzieć) to have something/nothing to say (na temat kogoś/czegoś about sb/sth)

- mieć coś/nie mieć nic do powiedzenia a. gadania pot. (o decydującym głosie) to have a say/no say

- ona nie ma w tej sprawie nic do powiedzenia a. gadania she has no say in the matter

- nie mamy już sobie nic więcej do powiedzenia we’ve got nothing more to say to each other

- mieć zły/dobry czas Sport to have a poor/good a. fast time

- mieć pierwsze/dziesiąte miejsce Sport to come first/tenth, to be in first/tenth place

- mam z nią wielką wygodę, sprząta, robi mi zakupy she’s a great help to me: she cleans and does my shopping

- nie masz co narzekać you’ve got nothing to complain about

- nie masz co się denerwować there’s no reason (for you) to get upset

- nie masz czego a. co żałować, film był kiepski you didn’t miss much: the film was hopeless

- w domu nie masz co się pokazywać you’d better not show your face at home pot.

- (on) ma teraz naradę ze swym zastępcą he’s in conference at the moment with his deputy

- mieć sprawę a. proces to be on trial (o coś/o zrobienie czegoś for sth/for doing sth)

- ma sprawę a. proces o zabójstwo/spowodowanie wypadku samochodowego he’s on trial for murder/causing a car accident

- mieć studia a. wyższe wykształcenie to have completed higher education

- mój ojciec miał tylko cztery klasy my father only did four years at school

- miał już zawód i mógł rozpocząć samodzielne życie he’d completed his training and could now start his own life

- miał dwa fakultety he had graduated in two subjects

- mamy drugi tydzień zimy it’s the second week of winter

- którego dziś mamy? what’s the date today?

- mamy dziś pierwszy stycznia/poniedziałek it’s January the 1st/Monday today

- którą masz godzinę? what time do you make it? pot.; what’s the time by your watch?

- mieć kogoś/coś po prawej/lewej stronie to have sb/sth on one’s right/left

- miał przed/za sobą dwóch strażników he had a. there were two guards in front of him/behind him

- masz to zrobić natychmiast! you’re to do it right now!

- co mam zrobić/jej powiedzieć? what am I (supposed) to do/tell her?

- po co się mam wysilać? why should I bother?, why should I make the effort?

- masz tego nikomu nie powtarzać! (and) don’t go repeating a. telling it to anyone!

- i ja mam w to uwierzyć? and you/they want me to a. I’m supposed to believe that?

- mieć coś do zrobienia to have sth to do

- ma obowiązek do spełnienia s/he has a duty to perform

- mam sprawę do załatwienia I’ve got something to sort out

- mamy zaległości do odrobienia we’ve got a backlog of work to catch up on

- miano zburzyć ich dom their house was to be demolished

- samolot miał wylądować w Warszawie, ale… the plane was supposed to land a. have landed in Warsaw, but…

- podobno jutro ma być ładna pogoda it’s supposed to be good a. nice weather tomorrow

- w pozostałej części kraju ma nadal padać in the rest of the country continuing rain is expected

- miała umrzeć w nędzy w wieku czterdziestu lat she was to die in poverty at the age of forty

- przyszłość miała pokazać, że się myli subsequent events were to prove him/her wrong

- jak się miało okazać as things a. it turned out; as it transpired książk.

- i co ja mam z tobą zrobić? what am I (supposed) to do with you?

- jeśli mielibyśmy się nie zobaczyć przed twoim wyjazdem, baw się dobrze in case we don’t see each other before you leave, have a good time

- niech się stanie, co się ma stać let things happen as they will

- właśnie miałem wyjść, kiedy zadzwonił telefon I was just about to leave a. just on the point of leaving when the phone rang

- właśnie miałam powiedzieć to samo I was just about to a. just going to say the same thing

- czy mam przez to rozumieć, że… am I to understand (by that) that…

- mieć coś do sprzedania/zaproponowania to have sth to sell/propose

- choćby a. żeby nie wiem co się miało stać, (to)… no matter what happens a. might happen…

- choćbym a. żebym miał pęknąć a. trupem paść pot. even if it kills me pot.

- mam już napisaną pracę I’ve already written the essay

- miał ukończone wyższe studia he had been to university/college

- czy macie załatwione bilety? have you booked/got the tickets?

- pieniądze mam dobrze schowane I’ve put the money in a safe place

- mam obiecaną podwyżkę I’ve been promised a rise

- miał przykazane trzymać język za zębami he was a. he’d been told to keep his mouth shut pot.

- ona miałaby mi się podobać? you think I find her attractive?

- miałbyś sumienie to zrobić? could you do (something like) that (with a clear conscience)?

- to ma być hotel czterogwiazdkowy? (z dezaprobatą) and you/they call this a. this is supposed to be a four-star hotel?!

- ten grubas to miałbym być ja!? (z niedowierzaniem) is this/that fatso really me? pot.

- pokazał nam skórę tygrysa, którego miał upolować w Afryce (z powątpiewaniem) he showed us the skin of a tiger, which he is supposed to have killed in Africa

- ciotka wyzdrowiała i ma się dobrze auntie has recovered and is doing well

- jak się mają twoi rodzice? how are your parents?

- jak się masz! (powitanie) how are you?; how’s it going? pot.

- mam się dzisiaj lepiej I feel better today

- sprawy mają się nieźle things are working out (quite) well

- jak się rzeczy mają? how do things stand?

- rzecz ma się tak, że… the thing is that…

- jak te dwie wersje mają się do siebie? how do the two versions compare?

- jak to się ma jedno do drugiego? how do the two compare?

- teoria nijak się miała do praktyki the theory was (completely) divorced from practice

- A tak się ma do B, jak C do D a. A i B tak się mają do siebie, jak C i D A is to B like C is to D

- mieli się do siebie jak dzień do nocy they were like chalk and cheese

- mieć się za artystę/człowieka honoru to consider oneself (to be) an artist/a man of honour

- (on) ma się za Bóg wie co pot. he thinks he’s God (almighty) pot.

- miała się za bliską śmierci she thought she was about to a. going to die

- miało się a. dzień miał się ku zachodowi it was getting towards sunset

- sytuacja ma się ku lepszemu the situation is looking better

- ma się na deszcz it looks like rain

- miało się na burzę a storm was brewing, there was thunder in the air

- wiedzieć, jak się rzeczy mają to know how things stand a. are

- winien i ma debit and credit

- zapisać coś po stronie „ma” to enter sth on the credit side

- (już) mam! mieszkaliśmy na tej samej ulicy! I’ve got it! we used to live in the same street!

- mam cię! a. tu cię mam! (złapałem cię, przyłapałem cię) I’ve got you!; got you! pot.

- mam cię, już mi nie uciekniesz! got you, you won’t get away now!

■ ma się rozumieć a. wiedzieć! it a. that goes without saying!

- ma się rozumieć, że przyjdę of course I’ll come

- mieć głowę a. łebpot. (na karku a. nie od parady) to have a good head on one’s shoulders

- on to ma łeb! he’s no fool!

- mieć głowę do interesów to have a good head for business

- nie mam teraz do tego głowy I don’t want to think about it/that now

- mieć kogoś/coś w nosiepot. a. gdzieśeuf. a. w głębokim poważaniueuf. to not care a damn about sb/sth pot.; to not give a monkey’s about sb/sth pot., euf.

- mam to wszystko gdzieś! pot. to hell with it all! pot.

- mieć kogoś/coś w dupie wulg. to not give a shit a. toss GB about sb/sth wulg.

- sie masz! pot. (powitanie) hi! pot.

- odstające/spiczaste uszy protruding/pointed ears

- pies ze zwisającymi uszami a dog with floppy ears

- głuchy na jedno/lewe ucho deaf in one ear/in the left ear

- prawym uchem a. na prawe ucho słabiej słyszę (the hearing in) my right ear is not so good

- dać komuś w ucho pot. to give sb a clip on the ear pot.

- wytargać kogoś za uszy to box sb’s ears

- szeptać a. mówić komuś coś do ucha to whisper sth into sb’s ear

- boli go/ją ucho he/she has an earache

- odmroziłem sobie uszy my ears are frostbitten

- przyłożył ucho do dziurki od klucza he put his ear to the keyhole

- naciągnął a. nałożył czapkę głęboko/lekko na uszy he pulled his cap down over/just over his ears

- zarumieniła się po uszy a. po czubki uszu her whole face turned red

- zatykał uszy, by nie słyszeć ich wrzasków he plugged his ears so as not to hear their screaming

- czujne/wprawne/wyczulone ucho a keen/trained/sensitive ear

- dźwięki miłe dla ucha sounds that are easy on the ear

- mieć muzykalne ucho to have an ear for music

- on ma ucho do języków he has an ear for languages

- złowił a. schwytał uchem lekki szmer his ear caught a faint rustle

- masz dobre ucho, jeśli to usłyszałeś you must have good ears if you heard that

- chwycił plecak za ucho he grabbed the rucksack by the loop

- □ ucho holownicze Aut. (z przodu pojazdu) towing eye, lunette (ring); (z tyłu pojazdu) tow bar

- ucho liny Żegl. eye

- ucho środkowe Anat. middle ear

- ucho wewnętrzne Anat inner ear

- ucho zewnętrzne Anat. outer ear

■ spółdzielnia ucho pot., żart. squealers pot., pejor., finks US pot., pejor.

- być czyimś uchem i okiem książk. to be sb’s eyes and ears

- brzęczeć komuś nad uszami to drone (on and on) at sb

- ciągnąć a. wyciągać kogoś za uszy pot. to drag sb along like a dead weight pot., przen.

- ciepło a. spokojnie jak w uchu nice and cosy GB, nice and cozy US

- dać ucha czemuś to listen to sth

- dostać a. zobaczyć ucho od śledzia pot. to get damn all GB pot., to not get diddly-squat a. doodly-squat US

- doszło a. dobiegło a. doleciało do moich uszu, że… I’ve heard that…

- dotrzeć a. dojść do niepowołanych uszu to be heard by the wrong people

- drażnić uszy to grate on one’s/sb’s ears

- dzwoni mu/jej w uszach his/her ears a. eardrums are ringing

- cisza aż w uszach dzwoni the silence is deafening

- dźwięczeć komuś w uszach to ring in sb’s ears

- głaskać a. pieścić (czyjeś) ucho a. uszy to tickle one’s/sb’s ears

- grać a. rżnąć a. wygrywać od ucha do ucha pot. to play (music) with pep pot.

- kłaść coś komuś do uszu a. w uszy to drum a. hammer sth into sb

- kłaść a. tulić uszy po sobie to put a. have one’s tail between one’s legs

- mieć długie uszy (być ciekawskim) to be nos(e)y pot.; (podsłuchiwać) to earwig GB pot.

- mieć gębę a. pysk od ucha do ucha pot., pejor. to be a big mouth pot.

- mieć oczy i uszy otwarte to keep a. have one’s wits about one

- mieć swoje za uszami to have a thing or two on one’s conscience

- mieć usta od ucha do ucha to have a wide mouth

- mam uszy pełne hałasu my ears ache from all the noise

- miała uszy pełne muzyki the music played in her head

- mówić coś komuś na ucho (w sekrecie) to tell sb sth in secret

- na(d)stawiać ucha a. uszu (wytężać słuch) to listen closely, to prick up a. cock one’s ears

- natrzeć komuś uszu to give sb an earful (o coś about sth) pot.

- nie wierzę a. nie chcę wierzyć własnym uszom I can’t believe my ears

- obić się komuś o uszy to ring a bell with sb pot.

- po uszy zakochany head over heels in love

- po uszy w długach/w pracy up to one’s ears a. neck in debt/in work pot.

- przejść a. przecisnąć się przez ucho igielne to pass through the eye of a needle

- jego głos świdrował w uszach he had a piercing voice

- rozdzierające uszy odgłosy wybuchów ear-splitting detonations

- puszczać coś mimo uszu to turn a deaf ear to sth

- słuchać czegoś a. chłonąć coś chciwym uchem to listen avidly to sth

- słuchać jednym uchem (a drugim wypuszczać) to listen with only half an ear

- słyszeć coś na własne uszy to hear sth with one’s own ears

- spać na oba uszy przest. to sleep like a log a. top

- stawać na uszach pot. to do one’s damnedest pot., to bend over backwards pot.

- choćbyś stawał na uszach, i tak jej nie przekonasz you’ll never manage to convince her

- strzyc uszami a. uchem to prick up a. cock one’s ears

- nie mówmy o tym teraz, bo sąsiadka strzyże/inni strzygą uszami a. uchem we’d better not talk about it now as the neighbour’s/the others’ ears are flapping pot.

- uśmiechać się od ucha do ucha to smile a. grin from ear to ear

- wpadać w ucho [melodia, piosenka] to be catchy

- wpadające w ucho melodie/powiedzonka catchy tunes/sayings

- zamykać a. zatykać uszy na coś to close a. shut one’s ears to sth

- zobaczę/zobaczy prędzej a. raczej swoje ucho, aniżeli… there’s more chance of finding Elvis on the moon than there is of… pot.

- uczciwszy uszy przest. (if you’ll) pardon a. excuse the expression

- klął, aż wszystkim uszy więdły his swearing made everyone’s ears burn

- jadł a. wcinał, aż mu się uszy trzęsły pot. he ate ravenously

- zajadali obiad/kanapki, aż im się uszy trzęsły they scoffed their dinner/sandwiches GB pot., they scarfed down their dinner/sandwiches US pot.

- wlatywać a. wchodzić jednym uchem, a drugim wylatywać a. wychodzić to go in (at) one ear and out (at) the other

- uszy bolą słuchać it assaults the ears, it’s painful to listen to

- uszy bolą a. pękają a. puchną od tego it assaults the ear, it’s painful to listen to

- uszy do góry pot. (keep your) chin up! pot.

- wylewa mi się a. wychodzi mi to uszami pot. I’m sick and tired of it pot.

- ściany mają uszy przysł. walls have ears przysł.

halten ['haltən] <hält, hielt, gehalten>

I. vt

1) (fest\halten) trzymać

2) ( zum Bleiben veranlassen) zatrzymywać [ perf zatrzymać]

3) ( strecken)

die Beine ins Wasser \halten trzymać nogi w wodzie

4) ( tragen)

etw \halten Haken, Mauerhaken: trzymać [o podtrzymywać] coś

5) ( stützen) Brücke podpierać, podtrzymywać

6) (zurück\halten)

etw \halten Isolierschicht: zatrzymywać coś; Ventil: nie przepuszczać czegoś

7) sport Ball obronić

8) ( haben)

[sich ( dat) ] ein Tier \halten hodować zwierzę

9) ( weiterhin haben, beibehalten) Tabellenplatz, Rekord utrzymać; Position zachować

vor Müdigkeit konnte sie kaum noch die Augen offen \halten oczy jej się zamykały ze zmęczenia ( fig)

sich etw offen\halten zostawić sobie furtkę, zastrzeć sobie coś

10) mil Festung, Stadt utrzymać

11) ( aufrechterhalten) Behauptung, Theorie podtrzymywać

12) ( handhaben)

auseinander\halten rozróżnić

es [mit etw] genauso/ähnlich/anders \halten traktować [coś] tak samo/podobnie/inaczej

das kannst du \halten, wie du willst rób, jak uważasz

13) ( farblich gestalten)

das Kinderzimmer [ganz] in Hellblau \halten pomalować pokój dziecięcy na jasno niebiesko

14) (ab\halten) Rede, Ansprache wygłosić; Vortrag, Diavortrag poprowadzić

15) (ein\halten)

etw \halten Versprechen, Zusage dotrzymać czegoś

16) ( ansehen als)

jdn für einen Journalisten/Angeber \halten uważać kogoś za dziennikarza/zarozumialca

hältst du ihn für den Schuldigen? uważasz, że jest winny?

ich hätte Sie für ehrlicher ge\halten myślałem, że jest Pan bardziej uczciwy

17) ( denken)

etw von jdm/etw \halten mieć o kimś/czymś dobre zdanie

etw/viel davon \halten etw zu tun myśleć, że dobrze byłoby coś zrobić

nichts davon \halten etw zu tun uważać, że nie powinno się czegoś robić

II. vi

1) (fest\halten)

kannst du mal einen Moment \halten? czy możesz przez chwilę przytrzymać?

2) ( haltbar sein) Konserve, Lebensmittel: mieć długi termin przydatności

3) ( stehen bleiben) Fahrer, Fahrzeug: zatrzymać się

4) sport obronić piłkę

5) ( stehen zu)

zu jdm \halten być po czyjejś stronie

III. vr

1) ( sich festhalten)

sich an etw ( dat) \halten trzymać się czegoś

2) ( nicht verderben)

sich \halten nie psuć się

3) meteo

sich \halten Schnee: utrzymywać się

4) ( eine Richtung verfolgen)

sich rechts \halten trzymać się prawej strony

sich nach Süden \halten kierować się na południe

5) ( sich richten nach)

sich an ein Versprechen/die Tatsachen/Regeln \halten trzymać się obietnicy/faktów/zasad

sich an Vorschriften \halten przestrzegać przepisów

6) ( sich orientieren an)

sich an jdn \halten trzymać się kogoś

7) ( haften)

sich \halten Duft, Parfüm, Gestank: utrzymywać się; Gas, Giftstoff: być wyczuwalnym

8) ( sich behaupten)

sich \halten Regierung: utrzymać się; Truppen: obronić się

9) ( eine bestimmte Haltung haben)

sich aufrecht \halten trzymać się prosto

sich im Gleichgewicht \halten utrzymywać równowagę

10) ( einschätzen)

sich für einen Künstler/für klug \halten uważać się za artystę/za mądrego

- polskie/obce słowo a Polish/foreign word

- proste/banalne słowa simple/banal words

- słowa otuchy/skargi words of encouragement/complaint

- słowa prawdy the truth

- powiedzieć komuś kilka a. parę słów prawdy to tell sb a few home truths

- powiedzieć komuś kilka słów do słuchu to give sb a piece of one’s mind

- dobór słów the choice of words

- oszczędność słów economy of words

- znaczenie słowa the meaning of a word

- poznawać nowe słowa to learn new words

- brak mi słów, żeby wyrazić swoją wdzięczność/moje oburzenie I’m at a loss for words to express my gratitude/my outrage

- chwytać a. łapać kogoś za słowa to trip sb up

- starannie dobierać a. odmierzać słowa to choose one’s words very carefully

- połykać słowa to mumble

- nie przebierać w słowach to not mince one’s words

- opowiadać coś własnymi słowami to relate sth in one’s own words

- rozumieć się w pół słowa to understand one another instantly

- od słowa do słowa zgadało się, że chodziliśmy do tej samej szkoły one thing led to another and it turned out that we went to the same school

- przejść od słów do czynów to move from words to action

- czyny przemawiają głośnej niż słowa actions speak louder than words

- skończyło się na słowach it was just talk

- ująć coś w słowa to express sth in words

- wpaść komuś w słowo to interrupt sb in mid-sentence

- wepchnąć komuś słowa w gardło to make sb swallow their words

- słowa grzęzną mu/jej w gardle he/she chokes on words

- nie lubię wielkich słów I don’t like big talk

- w krótkich słowach a. w paru słowach podsumowała dyskusję she summed up the discussion briefly a. in a few words

- w liście nie było ani słowa o pieniądzach in the letter there was no mention of money

- wyszedł bez słowa he left without saying a word

- czy mogę zamienić z tobą kilka słów? may I have a word with you?

- pozwól na słowo come here, I’d like to have a word with you

- mam do ciebie słowo there’s something I’d like to tell you

- słowo mówione/drukowane/pisane the spoken/printed/written word

- żywe słowo live words

- mieć dar słowa to have the gift of the gab; to have kissed the blarney stone pot.

- mistrz słowa a master of words

- wolność słowa freedom of speech

- słowo wiążące Teatr a linking commentary

- dać/złamać słowo to give/break one’s word

- dotrzymać słowa to keep one’s word

- trzymać kogoś za słowo to take sb at his word

- ręczyć za coś słowem to swear by sth

- uwierzyć komuś na słowo to trust sb’s word

- „nikomu nie powiesz, słowo?” – „słowo” ‘you won’t tell anybody, promise?’ – ‘promise’

- być z kimś po słowie przest. to be engaged to sb

- zwrócić komuś słowo przest. to break the engagement

- słowo honoru! I swear!, I’m giving you my word of honour!

- obiecuję zwrócić tę książkę pod słowem honoru I promise on my honour to return this book

- ten guzik/ta półka trzyma się tylko na słowo honoru pot., przen. this button/shelf is hanging on by a prayer

- wierzę ci na słowo I’ll take your word for that

- słowo daję, widziałam go na własne oczy believe me, I saw him with my very own eyes

- no, słowo daję! nie przesadzaj! pot., iron. my foot! stop exaggerating!

- masz rację, święte słowa you’re right, wise words

- moje słowa puszczał mimo uszu he turned a deaf ear to what I said

- wspomnisz moje słowa mark my words!

- „muzyka i słowa…” ‘music and lyrics by…’

- muzyka do słów znanej poetki music to the words by a well-known poet

- w połowie piosenki zapomniałam słów in the middle of the song I forgot the lines

- □ słowo boże Relig. word of God

- słowo wstępne preface, foreword

■ usłyszeć od kogoś dobre słowo to hear a kind word from sb

- być spragnionym dobrego słowa to long for a kind word

- nie można złego słowa o nim powiedzieć you can’t praise him enough, you can’t find a bad word to say about him

- jednym słowem in a word

- ostatnie słowo skazańca a convict’s last words

- nie będę czekał dłużej niż miesiąc, to moje ostatnie słowo I will not wait longer than a month, that’s final

- czy to twoje ostatnie słowo (w tej sprawie)? is that your last word (on the matter)?

- ten artysta nie powiedział jeszcze swojego ostatniego słowa this artist hasn’t said his last word yet

- ostatnie słowo techniki the last word in technology

- powtórzyć coś słowo w słowo to repeat sth word for word a. verbatim

- słowo się rzekło, kobyłka u płotu przysł. you can’t go back on your word now